Afyonkarahisar Veteriner Hekimleri Odasından ‘3 Kasım Tek Sağlık Günü’ Mesajı

Tek Sağlık, insan, hayvan ve çevre ekseninde karşılıklı etkileşimler ile ortaya çıkan hastalıkların ve sağlık sorunlarının çözümlerinde paydaşlar tarafından alınacak önlemleri ve eylem planlarını destekleyen bir kavramdır.

Yapılan araştırmalarda dünya üzerinde hayvanlardan insanlara bulaşan her yıl yaklaşık 2.5 milyar vaka olduğu ve 2.7 milyon insanın bu hastalıklardan öldüğü tahmin edilmektedir. Ülkemizde, Sağlık Bakanlığı’nın tehlikeli görüp ihbarını mecbur kıldığı 50 hastalıktan 26’sı da hayvanlardan insanlara bulaşmaktadır. Her yıl ortaya çıkan 5 yeni insan hastalığının 3’ü hayvansal kökenlidir. İnsan ve hayvan sağlığı yanında ekonomik kayıplar da dikkat çekmektedir. Hayvansal üretim kaybı, çiftlik ve kümes hayvanlarının ölümleri, tedavi masrafları ile insan sağlığı için yapılan masraflar 80 milyar avro düzeyinde seyretmektedir. Bilanço COVID-19 süreci ile birlikte daha da yükselmiştir. Bu bağlamda, akılcı bir yaklaşımla veteriner hekimler tarafından önlenen hastalıklar ile insanlarda hastalıkların görülmesinin önüne geçilebilmektedir.

Beşeri tıp ile veteriner tıp alanlarında görev yapan sağlık çalışanlarının koordineli çalışabilecekleri bir yapısal düzenleme ile koruyucu hekimlik konseptinin daha etkin çalıştırılması sağlanabilir. Tek Sağlık yaklaşımına göre veteriner hekimler, hayvan sağlığı, gıda güvenliği, veteriner halk sağlığı, hayvansal üretim, hayvan ıslahı, hayvan hakları, biyogüvenlik ve çevre sağlığı konularında diğer disiplinler ile koordineli bir şekilde hizmet vermeleri sağlanmalıdır. Dünyada da sağlık meslek sınıfları hızla ve güçlü bir organizasyonla “Tek Sağlık” yaklaşımı altında birleşirken, ülkemizde bu konuda henüz etkili bir eylem planı belirlenmemiştir. Kaldı ki, COVİD-19 benzeri bir sürecin gelecekte tekrar yaşanma ihtimaline karşın kendi kendimize yetebilen, öz kaynaklarımızla koordinasyon ve üretimin yapılabileceği etkin mücadele etme organizasyonun şimdiden tesis edilmesi hayati öneme sahiptir.

Afyonkarahisar Veteriner Hekimleri Odası olarak diyoruz ki, Veteriner hekimliği mesleği sağlıklı ve güçlü nesiller yetiştirmek için dolayısıyla güçlü bir Türkiye için stratejik mesleklerden biridir. Bu mesleğin güçlü bir şekilde ayakta durabilmesi ancak; Kanuni ve fiziki açıdan yeterli imkanlara sahip iyi yetişmiş icracılar tarafından yürütülmesi ile mümkündür.

Tek Sağlık uygulamaları için yasal ve yapısal düzenlemelere bir an önce başlanmalıdır. Tek Sağlık Yasası çıkarılmalı, ülkesel ve küresel olayları değerlendiren Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi, Sağlık Bakanlığında Veteriner Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü ile Tarım ve Orman Bakanlığında Veteriner İşleri Genel Müdürlüğü ve taşra teşkilatları kurulmalıdır. Veteriner Kontrol Enstitüleri yapıları güçlendirilmelidir. Ayrıca, iyi eğitimli veteriner hekimlerin yetiştirilmeleri için veteriner fakültelerinin fiziki ve eğitim altyapıları da güçlendirilmelidir.